در سرزمینی که مشعل‌های گاز و پالایشگاه‌های عظیم می‌درخشند، جوانان بوشهری هنوز در جست‌وجوی کار هستند؛ تضادی تلخ میان ثروت فراوان و فرصت‌های شغلی از دست‌رفته.
حامد عرب زاده: استان بوشهر در نگاه نخست، سرزمینی ثروتمند است. در سواحل جنوبی کشور، جایی که مشعل‌های گاز و تأسیسات عظیم نفتی شب‌ها را روشن می‌کنند، انتظار می‌رود که بیکاری جایی نداشته باشد. اما واقعیت زندگی در این استان، چهره‌ای دیگر دارد. در کنار صنایع میلیاردی و شرکت‌های بزرگ انرژی، بسیاری از جوانان بوشهری هنوز در جست‌وجوی کار و فرصت زندگی بهتر هستند.
بوشهر خانه بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است و میزبان مجموعه‌ای از صنایع عظیم انرژی که بخش قابل توجهی از درآمد کشور را تأمین می‌کنند. با این حال، در شهرهای پیرامونی این صنایع، از کنگان تا نائین و جم، بیکاری همچنان به عنوان یک چالش اجتماعی و اقتصادی جدی باقی مانده است.
این تضاد، پرسشی عمیق را در ذهن مردم ایجاد کرده است؛ چرا در قلب ثروت، فقر شغلی همچنان حضور دارد.
در سال‌های گذشته بارها وعده داده شده است که صنایع نفت و گاز زمینه اشتغال جوانان بومی را فراهم می‌کنند، اما واقعیت نشان می‌دهد سهم نیروی کار محلی در این صنایع محدود مانده است.
کمبود مهارت‌های تخصصی، ضعف زیرساخت‌های آموزشی فنی و نگاه متمرکز شرکت‌ها بر جذب نیرو از خارج استان از مهمترین دلایل این وضعیت است. بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده بوشهری ناچارند برای یافتن شغل به دیگر استان‌ها مهاجرت کنند و این روند به تدریج موجب کاهش سرمایه انسانی در منطقه شده است.
صنایع نفت و گاز در کنار همه دستاوردهای اقتصادی، اگر با نگاه عدالت‌محور همراه نباشند، می‌توانند به عامل شکاف اجتماعی تبدیل شوند. در برخی مناطق جنوبی بوشهر، فاصله میان امکانات شرکت‌های صنعتی و زندگی مردم بومی بسیار چشمگیر است.
جوانانی که هر روز از کنار پالایشگاه‌ها عبور می‌کنند، مشعل‌های روشن را نشانه ثروتی می‌بینند که سهمی از آن ندارند. این احساس نابرابری، اعتماد اجتماعی را کاهش داده و نوعی ناامیدی پنهان در جامعه محلی ایجاد کرده است.
آموزش، کلید ورود به بازار کار
برای تغییر این وضعیت، نخستین گام ارتقای مهارت‌های فنی و تخصصی جوانان استان است. ایجاد مراکز آموزش فنی‌حرفه‌ای متناسب با نیاز صنایع، ارتباط میان دانشگاه و صنعت، و حمایت از کارآفرینان بومی می‌تواند مسیر اشتغال پایدار را هموار کند. جوان بوشهری باید بداند که فرصت کار در همین سرزمین وجود دارد، اگر آموزش و اعتماد لازم فراهم شود.
تربیت نیروی انسانی متناسب با بازار کار یکی از مهمترین اولویت‌ها ما در استان بوشهر است که با توجه به صنایع پارس جنوبی اقدامات خوبی در این زمینه انجام گرفته استمدیر کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: تربیت نیروی انسانی متناسب با بازار کار یکی از مهمترین اولویت‌ها ما در استان بوشهر است که با توجه به صنایع پارس جنوبی اقدامات خوبی در این زمینه انجام گرفته است.
عبدالمجید دراهکی از توانمند سازی و ارتقای مهارت‌های شغلی نیروی انسانی استان بوشهر متناسب با نیاز صنعت نفت، گاز و پتروشیمی خبر داد و اضافه کرد: بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نیز برای آمادگی فعالیت در این صنایع باید در کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی شرکت کنند.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای راه اندازی مرکز تخصصی آموزش فنی و حرفه‌ای مهارت‌های پیشرفته در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی در شهرستان عسلویه افزود: بهبود زیرساخت‌های آموزشی، بسط عدالت آموزشی و بر پایه مهارت‌های تقاضامحور در دستور کار است.
مدیر کل آموزش فنی و حرفه‌ای استان بوشهر گفت: با امضای تفاهم‌نامه‌هایی زمینه کسب مهارت بر اساس نیاز صنایع و سپس اشتغال دانش آموختگان دانشگاهی و مهارت آموزان فنی و حرفه‌ای در صنایع جنوب استان بوشهر فراهم می‌شود.
مسئولیت اجتماعی صنایع انرژی
صنایع نفت و گاز تنها وظیفه تولید ندارند، بلکه مسئولیتی اجتماعی نیز بر دوش آنان است. بخشی از درآمد این شرکت‌ها می‌تواند صرف ایجاد زیرساخت‌های آموزشی، کارآفرینی و اشتغال در استان شود.
اجرای طرح‌های توانمندسازی محلی و حمایت از کسب‌وکارهای کوچک بوشهری، راهی مؤثر برای بازگرداندن منافع توسعه به مردم منطقه است.
هم‌اکنون ۲۲ هزار نیرو در این مجتمع‌ها مشغول به کار هستند که ۵۲ درصد از آن‌ها از نیروهای بومی هستندبوشهر نیازمند نگاهی تازه به توسعه است؛ نگاهی که انسان را در مرکز برنامه‌ریزی قرار دهد. توسعه‌ای که در آن صنعت و جامعه محلی هم‌سو و هماهنگ پیش روند.
اگر صنایع بزرگ با زندگی مردم پیوند نخورند، توسعه صرفاً ظاهری خواهد بود. در مقابل، وقتی جوانان بومی در ساخت و بهره‌برداری از صنایع نقش فعال پیدا کنند، آن‌گاه توسعه معنا پیدا می‌کند.
مدیرعامل مجتمع گازی پارس جنوبی از توجه ویژه به نیروی انسانی بومی در این مجموعه خبر داد و اضافه کرد: جذب نیروهای توانمند را به عنوان یک سیاست مهم در مجتمع گازی پارس جنوبی در دستور کار داریم.
غلامعباس حسینی افزود: هم‌اکنون ۲۲ هزار نیرو در این مجتمع‌ها مشغول به کار هستند که ۵۲ درصد از آن‌ها از نیروهای بومی هستند.
سهم اشتغال بومی‌ها در صنایع افزایش یابد
استاندار بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: استان بوشهر میزبان صنایع بزرگ نت، گاز و پتروشیمی است و اینها ظرفیت‌های خوبی برای اشتغال جوانان این استان است.
ارسلان زارع با اشاره به نقش مهم استان بوشهر در تولید و صادرات نفت و گاز و پتروشیمی بیان کرد: انتظار می‌رود سهم مردم استان بوشهر در اشتغال صنایع افزایش یابد.
وی ادامه داد: در همین راستا پیگیری‌های فراوانی را داشته‌ایم و هر چند میزان اشتغال نیروهای بومی در پارس جنوبی افزایش یافته است ولی به این میزان راضی نیستیم و باید باز هم افزایش یابد.
استاندار بوشهر از توانمندسازی جوانان استان بوشهر برای فعالیت در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی خبر داد و افزود: حمایت از مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای را به عنوان یک اولویت مهم در دستور کار داریم.
وی افزود: جوانان با داشتن مهارت‌های مورد نیاز صنایع می‌توانند بهتر و راحت‌تر در این صنایع مشغول به کار شوند که این مهم نیازمند حضور در دوره‌های آموزشی است و خانواده‌ها باید به این سمت حرکت کنند.
جوانان بوشهر سال‌ها است در انتظارند تا سهم خود را از ثروتی که زیر پایشان جریان دارد، دریافت کنند. اشتغال آنان نه لطفی از سوی صنعت، بلکه حق مسلم آنان از سرزمین خود است.
امروز زمان آن رسیده است که میان شعله‌های گاز و نگاه امیدوار جوانان پیوندی واقعی برقرار شود. بوشهر می‌تواند از سرزمین تضادها به الگویی از توسعه متوازن بدل شود، اگر تصمیم‌ها عادلانه و آینده‌نگرانه گرفته شوند.