رویکرد شرکت به سلامت روان وسلامت بانوان
رویکرد شرکت پایانه‌های نفتی ایران به موضوع بهداشت روان و سلامت بانوان در چارچوب مأموریت‌های حوزه HSE چگونه تعریف شده است؟
در ساختار HSE شرکت، سلامت روان یکی از ارکان کلیدی سلامت کارکنان محسوب می‌شود. ما معتقدیم ایمنی و بهره‌وری در محیط‌های صنعتی بدون توجه به ابعاد روانی و اجتماعی سلامت کارکنان محقق نمی‌شود. بر همین اساس، ارتقای سلامت روان در کنار سلامت جسم و ایمنی شغلی به عنوان مأموریتی راهبردی در دستور کار قرار دارد.در حوزه بانوان نیز، به‌ویژه بانوان شاغل در مناطق عملیاتی، تلاش کرده‌ایم با رویکرد توانمندسازی، کاهش فشارهای روانی و تقویت مهارت‌های زندگی، زمینه تعادل میان نقش‌های شغلی و خانوادگی آنان را فراهم کنیم.
برگزاری کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی
به مناسبت هفته بهداشت روان و سلامت بانوان، چه برنامه‌ها و اقدامات آموزشی یا فرهنگی در سطح شرکت اجرا شد؟
با همت شرکت پایانه‌های نفتی ایران و همکاری بهداشت و درمان صنعت نفت، مجموعه‌ای از برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و مشاوره‌ای در منطقه خارگ و سایر مناطق عملیاتی برگزار شد. در این برنامه‌ها کارگاه‌های آموزشی ویژه بانوان و خانواده‌ها با محورهای «خودمراقبتی»، «فرزندپروری آگاهانه» و «مهارت‌های ارتباط مؤثر و استحکام خانواده» برگزار گردید. همچنین جلساتی با مدیران و رؤسا با موضوعات «مدیریت استرس شغلی»، «پیشگیری از فرسودگی شغلی» و «مدیریت خشم در محیط‌های کاری» تشکیل شد که با استقبال بسیار خوبی همراه بود.
اهداف و رویکرد برنامه‌ها
محور و اهداف اصلی این برنامه‌ها چه بوده و با چه رویکردی طراحی شدند؟
هدف اصلی ما در طراحی این برنامه‌ها، ایجاد فرهنگ گفت‌وگو درباره سلامت روان در محیط كار بود. رویکرد ما فراتر از برگزاری کارگاه‌های مقطعی است؛ تلاش کردیم با حضور روان‌شناسان در محیط‌های کاری، زمینه تعامل مستقیم میان کارکنان و متخصصان سلامت روان را فراهم کنیم. در واقع، پیام کلیدی این هفته این بود که سلامت روان بخشی جدایی‌ناپذیر از سلامت شغلی است و همان‌گونه که برای ایمنی و بهداشت جسمی برنامه‌ریزی می‌کنیم، باید برای سلامت روان نیز سازوکار پایدار داشته باشیم.
هم‌افزایی میان واحدهای مختلف
در اجرای این برنامه‌ها، چه همکاری‌هایی میان HSE، بهداشت و درمان، روابط عمومی و سایر واحدها صورت گرفت؟
این برنامه‌ها با همکاری نزدیک واحدهای HSE، روابط عمومی، خدمات پشتیبانی و بهداشت و درمان صنعت نفت انجام شد. بهداشت و درمان مسئولیت فنی و تخصصی حوزه مشاوره، غربالگری و آموزش سلامت روان را بر عهده داشت و HSE نقش تسهیل‌گر و هماهنگ‌کننده میان بخش‌های مختلف را ایفا کرد. روابط عمومی نیز در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی نقش مؤثری داشت و با تولید محتواهای آموزشی و گزارش‌های تصویری، به گسترش پیام این هفته در میان کارکنان و خانواده‌ها کمک کرد.
برنامه‌های ویژه بانوان در مناطق عملیاتی
آیا برای بانوان شاغل در مناطق عملیاتی نیز برنامه‌های ویژه‌ای از جمله خدمات مشاوره‌ای یا آموزش‌های اختصاصی در نظر گرفته شد؟
بله، یکی از محورهای مهم ما توجه ویژه به بانوان شاغل در مناطق عملیاتی بود. در منطقه خارک، علاوه بر کارگاه‌های آموزشی، جلسات مشاوره فردی توسط روان‌شناسان برگزار شد. در قالب «میز خدمت سلامت روان»، خدمات غربالگری، مشاوره کوتاه‌مدت و آموزش‌های مهارت‌محور به بانوان ارائه گردید. دانش‌آموزان مقطع دبیرستان، همسران کارکنان و خانواده‌های آنان نیز در این برنامه‌ها حضور داشتند تا پیام سلامت روان در سطح خانواده گسترش یابد.
مهمترین دستاوردها
از دیدگاه شما، مهمترین دستاورد اجرای این برنامه‌ها در ارتقای سلامت روانی و اجتماعی کارکنان چیست؟
مهمترین دستاورد این برنامه‌ها، ایجاد ارتباط نزدیک‌تر میان روان‌شناسان و کارکنان عملیاتی بود. برای نخستین بار، تیم روان‌شناسی و بهداشت و درمان صنعت نفت به همراه مدیر منطقه و مدیریت HSE به اسکله‌های عملیاتی رفتند و از نزدیک با کارکنان گفتگو کردند. این تجربه باعث شد روان‌شناسان شرایط سخت و چالش‌های روانی کارکنان را لمس کنند و درک متقابل میان دو حوزه شکل بگیرد. همچنین تصمیم مهمی اتخاذ شد: تداوم فعالیت مرکز مشاوره شرکت پایانه‌های نفتی ایران با همکاری مستقیم بهداشت و درمان صنعت نفت وتأمین نیروی تخصصی برای ارائه خدمات مستمر به کارکنان
تداوم توجه به سلامت روان در طول سال
حوزه HSE چه برنامه‌هایی برای استمرار توجه به موضوع سلامت روان در طول سال دارد؟
رویکرد ما مقطعی نیست. برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا سلامت روان به‌عنوان یکی از محورهای اصلی نظام مدیریت HSE-MS در طول سال دنبال شود. در این راستا، جلسات دوره‌ای با روان‌شناسان و مدیران مناطق برای بررسی چالش‌های روانی محیط کار برگزار خواهد شد. همچنین طراحی بسته‌های آموزشی الکترونیکی، ایجاد فضای مشاوره‌ای در مناطق و توسعه طرح‌های خودمراقبتی روانی در برنامه سال آینده گنجانده شده است.
پیام پایانی به کارکنان
اگر پیامی برای کارکنان، به‌ویژه بانوان شاغل دارید، بفرمایید.
باور مجموعه HSE این است که سلامت روان، سرمایه‌ای شخصی و سازمانی است. توصیه می‌کنم همه همکاران، به‌ویژه بانوان گران‌قدر، مراقبت از خود را در اولویت قرار دهند و در صورت احساس فشار روانی یا خستگی ذهنی از خدمات مشاوره‌ای موجود استفاده کنند. ما در HSE و بهداشت و درمان صنعت نفت خود را متعهد به حمایت از سلامت روانی کارکنان می‌دانیم و باور داریم نیروی انسانی سالم، شاد و متعادل، اساس توسعه پایدار صنعت نفت است.