کوهن کودکی ساکت و گوشه گیر بود. با این حال، به درس علاقه داشت. او در مدارس مذهبی یهودی از جمله «مایی مویندیس» تحصیل کرد و عربی و فرانسه خواند. در جوانی در دانشگاه«سلطان فاروق» رشته برق خواند. در این دوره بود که به فعالیت‌های صهیونیستی علاقه مند شد.
خبر فوری نوشت:
ماجرای اسرائیل و جاسوس مشهورش در سوریه، الی کوهن این روزها سر و صدای زیادی به پا کرده است. اسرائیل تلاش زیادی دارد تا جنازه کوهن را که در سال ۱۹۶۵ در دمشق به جرم جاسوسی اعدام شد به اراضی اشغالی بازگرداند. موساد در هفته‌های اخیر نیز تلاش کرده برخی اسناد باقی مانده از کوهن را از سوریه ربوده و به اسرائیل ببرد.
این مساله سبب شده بسیاری در مورد زندگی این جاسوس مشهور کنجکاو شوند. در این گزارش قصد داریم نکات مهم زندگی این جاسوس اسرائیلی را مرور کنیم.
ده نکته درباره جاسوس مشهور اسرائیل
نام واقعی الی کوهن مشخص نیست. بسیاری هویت واقعی او را نمی دانند. برخی منابع نام او را «الیاهو بن شائول کوهن» دانسته اند. نام مستعار این جاسوس «کمال امین ثابت» یا «کمال امین طابس» بوده است. محل تولد او نیز مصر بود. اصالت خانوادگی او سوری است. خانواده او سالها قبل از حلب به اسکندریه مهاجرت کرده بودند. خود کوهن تا ۳۲ سالگی در مصر زندگی می کرد.
کوهن کودکی ساکت و گوشه گیر بود. با این حال، به درس علاقه داشت. او در مدارس مذهبی یهودی از جمله «مایی مویندیس» تحصیل کرد و عربی و فرانسه خواند. در جوانی در دانشگاه«سلطان فاروق» رشته برق خواند. در این دوره بود که به فعالیت‌های صهیونیستی علاقه مند شد. او به عضویت یک گروه یهودی تندرو در مصر درآمد. چند سال بعد با گروه‌های تندرو «هاگانا» و «ایرگون» همکاری کرد و برای سازمان اطلاعات اسرائیل کار کرد و در چند خرابکاری شرکت نمود.
کوهن چند سالی زیر نفوذ سازمان «هابونیسم» کار کرد. این سازمان صهیونیست‌های خارج از اراضی اشغالی را تربیت می کرد. فعالیت‌های خرابکارانه کوهن باعث شد او در سال ۱۹۴۵ از دانشگاه اخراج شد. کوهن سپس با یک صهیونیست به نام «ساموئل عظار» برای انتقال صهیونیست‌ها از مصر به اراضی اشغالی همکاری کرد. بعد از مدتی نیز خودش به اسرائیل رفت.
کوهن پس از ۶ سال بی خبری از خانواده‌اش به اراضی اشغالی رفت و با آنها دیدار کرد. او در یام غربی ساکن شد. در آنجا شروع به یادگیری زبان‌های مختلف از جمله آلمانی و اسپانیولی و یونانی و ... کرد. سپس به استخدام یک شرکت حسابداری درآمد. با این حال، علاقه‌ای به کار معمولی نداشت. او بارها درخواست عضویت در موساد را داد اما درخواستش به انحاء گوناگون رد شد. با این حال، چند سال بعد موساد پذیرفت که او را وارد ساختار خود کند.
کوهن زمانی که مشغول کار در یک دفتر بیمه به عنوان حسابدار بود، با زنی عراقی یهودی ازدواج کرد. آنها سه فرزند داشته و در بت یم ساکن شدند. همسر کوهن، نادیا مجلد مشهور به نادیا کوهن بود.
کوهن بعد از استخدام در موساد تحت آموزش‌های مختلف قرار گرفت. در این دوره فردی ملقب به «درویش» استادی او را برعهده گرفت و فنون مختلف جاسوسی را به او آموخت. او در سال ۱۹۶۲ با هویت جعلی سوریه‌ای به آرژانتین سفر کرد. در آنجا به عنوان تاجر با برخی اعراب ذی نفوذ از جمله «عبدالله لطیف الحسن»، مدیر مسئول روزنامه «العالم العربی» ارتباط برقرار کرد و توانست با کمک آنها به سوریه برود.
کوهن در سوریه خانه‌ای نزدیک ستاد کل ارتش ساخت و از طریق ارتباطات رادیویی برای موساد پیام می فرستاد. او توانست از طریق میهمانی‌های مختلف، اعضای ارتش و حزب بعث را به خود جذب کرده و از آنها اطلاعات بسیار زیادی را در رابطه با مهمات ارتش، قدرت آن، طرح سوریه برای ارتباط با مصر و به خصوص طرح دمشق برای مسدود کردن انتقال آب به اراضی اشغالی به دست آورد.
کوهن موفق شد دوستان بسیار زیادی در بین افراد عالی‌رتبه ارتش سوریه به دست آورد. بعضی گزارش‌ها می گویند که او دوستی زیادی با «امین الحافظ» داشت، ولی حافظ این دوستی را تکذیب کرد. بعد از این که حافظ رئیس‌جمهور شد، کوهن حتی برای پست وزیر دفاع در نظر گرفته شده بود.
کوهن که به اعضاء ارتش سوریه نزدیک شده بود، توانست به بهانه کاشت درختان برای ایجاد سایه برای سربازان سوری، به بلندی‌های جولان دست یابد و اطلاعات دقیقی از استحکامات نظامی سوریه در بلندی‌های جولان به اسرائیل ارائه دهد.
در ژانویه ۱۹۶۵، دولت سوریه تلاش‌های خود را برای دستگیری جاسوسان رده بالا بیشتر کرد. با کمک نیروهای شوروی سابق و با کمک تجهیزات آنان، خطوط رادیویی زیر نظر گرفته شد. این تجهیزات موفق به ردیابی کوهن در هنگام انتقال اطلاعات به اسرائیل شدند. بسیاری معتقدند استفاده بیش از حد از تجهیزات رادیویی سبب دستگیری کوهن شد. بعد از محاکمه نظامی، او به جرم جاسوسی مجرم شناخته شد و به اعدام محکوم گردید.