روز پنجشنبه و با رای‌گیری در پاکستان برای انتخابات ملی و ایالتی، دموکراسی این کشور با تازه‌ترین آزمایش خود روبرو خواهد شد و رقابت سختی بین کاندیداها در سراسر حوزه‌های انتخاباتی پیش‌بینی می‌شود.
۱۲۷ میلیون رای‌دهنده پاکستانی روز پنجشنبه پارلمان جدید را انتخاب می‌کنند. این دوازدهمین انتخابات در تاریخ ۷۶ ساله این کشور است.
این انتخاباتی است که دولت بعدی پنجمین کشور پرجمعیت جهان و دولت‌های چهار استان آن - پنجاب، سینگ، بلوچستان و خیبر پختونخوا را تعیین می‌کند. این انتخاباتی با اعداد بزرگ است، اعدادی بسیار بزرگ. از رای‌دهندگان و احزاب گرفته تا اقتصاد و موارد دیگر، در ادامه راهنمای انتخابات پاکستان و وضعیت پاکستان در آستانه انتخابات را مرور می‌کنیم.
وضعیت کلی انتخاباتی چگونه است؟
در مجموع، ۱۲۸ میلیون نفر برای رای دادن در انتخابات ثبت‌نام کردند تا ۲۶۶ نماینده را در ۸ فوریه انتخاب کنند و مجلس شانزدهم را در یک سیستم «رای‌گیری نخست‌گزینی» تشکیل دهند. این نوعی نوعی روش رای‌گیری است که نامزد حائز آرای بیشتر، حتی اگر اکثریت مطلق آرا را کسب نکرده باشد، برنده انتخابات خواهد شد. آن‌ها همچنین برای انتخاب مجالس قانونگذاری چهار ایالت کشورشان رای خواهند داد.
در کشور ۲۴۱ میلیون نفری پاکستان، دو سوم جمعیت زیر ۳۰ سال سن دارند. یک شهروند در سن ۱۸ سالگی واجد شرایط رای دادن می‌شود.
پاکستان کشوری وسیع است که دارای مناطق کوهستانی، بیابان‌های متعدد و خط ساحلی ۹۹۰ کیلومتری (۶۱۵ مایل) است. در ۸ فوریه ۹۰۵۸۲ شعبه اخذ رای به رای‌دهندگانی که می‌خواهند رای خود را به صندوق بیندازند، خدمات خواهند داد.
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم
به گزارش شبکه خبری الجزیره، در رقابت برای شورای ملی پاکستان ۵۱۲۱ نامزد حضور دارند. آن‌ها یا به ۱۶۷ حزب سیاسی ثبت‌شده پاکستان تعلق دارند یا مستقل هستند. حزب تحریک انصاف پاکستان (PTI) متعلق به «عمران خان» نخست‌وزیر سابق پاکستان از استفاده از نماد انتخاباتی خود که چوب کریکت است منع شده، بنابراین نامزدهای آن هم این بار به عنوان نامزدهای مستقل در رقابت خواهند بود.
تنها کمی بیش از نیمی از رای‌دهندگان پاکستان، در انتخابات ۲۰۱۸ رای دادند.
با ادامه اقدامات علیه حزب عمران خان، مشخص نیست آیا انتخابات هشتم فوریه شاهد مشارکت کمتری خواهد بود یا اینکه افزایش مشارکت در قالب یک رای اعتراضی خاموش به نفع نامزدهای همسو با حزب تحریک انصاف رخ خواهد داد.
وضع اقتصاد چگونه است؟
انتخابات پاکستان در بحبوحه یک بحران اقتصادی ادامه دارد؛ تورم تقریبا ۳۰ درصد و واحد پول ضعیف است و در ۲ سال گذشته بیش از ۵۰ درصد ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده است.
در همین حال، این کشور در ژوئیه سال گذشته با صندوق بین‌المللی پول قرارداد کمک مالی ۹ ماهه به ارزش سه میلیارد دلار امضا کرد که قرار است تقریبا همزمان با ادای سوگند دولت جدید منقضی شود. علاوه بر این مشکلات اقتصادی، حملات جناح‌های مسلح در ماه‌های گذشته افزایش یافته و بر بی‌ثباتی این کشور افزوده است.
این اقتصاد پرچالش ۲۴۳.۶ میلیون روپیه‌ای (۸۵۰۰۰۰ دلار) را برای هزینه‌های انتخاباتی اختصاص داده و بسیاری از منتقدان معتقدند که عملا طوری طراحی شده که عمران خان را از قدرت دور نگه دارد و در عوض رهبری را به ارمغان بیاورد که ارتش با آن تعامل دارد.
تشکیلات نظامی قدرتمند پاکستان در بیش از سه دهه از تاریخ مستقل این کشور به صورت مستقیم حکمرانی کرده است. این قدرتمندترین نهاد در این کشور است؛ طبق اسناد دولتی ۱۲.۵ درصد از بودجه دولت صرف هزینه‌های نظامی می‌شود.
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم
در آستانه انتخابات، عمران خان حداقل در سه پرونده مختلف به زندان محکوم شد و «نواز شریف» نخست‌وزیر سابق پاکستان که قبلا زندانی و سپس در تبعید بود بازگشت و دوباره به عنوان یکی از رقبای اصلی ظاهر شد.
الجزیره گزارش داده در حالی که اقتصاد در حال فروپاشی است، پاکستان با اوضاع امنیتی نیز دست و پنجه نرم می‌کند.
وضعیت سنی رای‌دهندگان
از ۱۲۸ میلیون رای‌دهنده، بیشترین تعداد یعنی ۴۴ درصد زیر ۳۵ سال سن دارند و همین امر رای جوانان را در این انتخابات حساس می‌کند.
دومین گروه بزرگ رای‌دهندگان بین ۳۶ تا ۴۵ سال هستند که ۲۲.۳ درصد از رای‌دهندگان را تشکیل می‌دهند. زنان ۴۶ درصد (۵۹.۳ میلیون) و مردان ۵۴ درصد (۶۹.۲ میلیون) رای‌دهندگان ثبت‌نام شده را تشکیل می‌دهند. بیش از ۵۰۰۰ نامزد برای کسب ۲۶۶ کرسی با هم رقابت می‌کنند که در میان آن‌ها ۴۸۰۶ مرد و ۳۱۲ زن دیده می‌شود.
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم
احزاب شرکت‌کننده
چهل و چهار حزب سیاسی برای کسب سهمی از ۲۶۶ کرسی مجلس ملی یا مجلس سفلی پارلمان رقابت می‌کنند و از این میان، ۷۰ کرسی دیگر برای زنان و اقلیت‌ها حفظ شده است. پس از انتخابات، پارلمان جدید نخست‌وزیر را انتخاب می‌کند. اگر هیچ حزبی اکثریت مطلق را به دست نیاورد، آن‌گاه حزبی که بیشترین سهم از کرسی‌های مجلس را دارد، می‌تواند یک دولت ائتلافی تشکیل دهد.
رقبا کیستند؟
سیاست پاکستان تحت سلطه سه حزب است؛ «حزب مسلم لیگ نواز پاکستان» (PML-N)، «تحریک انصاف پاکستان» (PTI) و «حزب مردم پاکستان» (PPP). در برگه رای مسلم لیگ، ۲ نخست‌وزیر سابق یعنی «نواز شریف» و برادر کوچک‌ترش «شهباز شریف» هستند.
متحد آن‌ها، حزب مردم پاکستان به رهبری «بلاوال بوتو زرداری» پایگاه قدرت در جنوب این کشور دارد. گرچه بعید است که او آرای کافی برای تصدی پست نخست‌وزیری به دست آورد، همچنان می‌تواند بخشی از یک دولت ائتلافی به رهبری شریف باشد.
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم نواز شریف و دخترش مریم
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم کاروان انتخاباتی زرداری
با این حال، غیبت عمران‌خان، بنیانگذار حزب تحریک انصاف در خط مقدم گفتمان عمومی در پاکستان است. او اسطوره کریکت بود که سیاستمدار شد. گرچه این امر عادی است که ادعاهای فساد و پرونده‌های قضایی گریبان نخست‌وزیران را بگیرد و بسیاری از رهبران پاکستان دستگیر، رد صلاحیت یا حتی از سمت خود برکنار شده‌اند اما شدت اقدامات قانونی علیه عمران خان بی‌سابقه است.
عمران خان در زندان است و با چهار محکومیت کیفری که به‌تازگی حکم سه مورد از آن‌ها صادر شده و از شرکت در انتخابات یا تصدی مناصب دولتی منع شده است. او به سه، ۱۰، ۱۴ و هفت سال زندان محکوم شده که باید همزمان بگذراند و بیش از ۱۵۰ پرونده حقوقی دیگر علیه او در جریان است. حزب او می‌گوید فرصت منصفانه‌ای برای مبارزات انتخاباتی ندارد.
احزاب سیاسی مذهبی کوچک‌تر که به بخشی از کشور مسلمان محافظه‌کار هستند، شانسی برای کسب اکثریت ندارند، اما همچنان می‌توانند بخشی از یک دولت ائتلافی باشند. ارتش پاکستان در رای‌گیری حضور ندارد، اما قدرت واقعی در پشت پرده است و در اکثر تصمیمات دولتی نقش مهمی را ایفا می‌کند.
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم عمران خان
مسائل اصلی چیست؟
طبق گزارش آسوشیتدپرس، دولت بعدی فهرست بلندبالایی از کارها خواهد داشت؛ اصلاح اقتصاد، بهبود روابط با کشورهای همسایه، افغانستانِ تحت کنترل طالبان، ترمیم زیرساخت‌های در حال فروپاشی و رفع قطعی برق دائمی. آخرین مورد که چندان کم اهمیت هم نیست، شامل کنترل گروه‌های تندرو و جدایی‌طلب است.
پاکستان برای تقویت ذخایر ارزی خود و جلوگیری از بدهی به کمک‌های مالی متکی بوده است؛ به طوری که صندوق بین‌المللی پول و متحدان ثروتمندی مانند چین و عربستان سعودی میلیاردها دلار به این کشور کمک مالی می‌کنند. صندوق بین‌المللی پول نسبت به تورم بالای پایدار در سال جاری (حدود ۲۴ درصد) و افزایش سطح فقر هشدار داده است.
مانند بسیاری، پاکستانی‌ها با هزینه‌های سرسام‌آور زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند. آن‌ها قطعی گاز در طول شب و ساعت‌ها خاموشی برق را تحمل می‌کنند. هیچ دولتی در پاکستان تاکنون نتوانسته بحران برق را حل کند.
روابط پاکستان با افغانستان و حاکمان طالبان، پس از آغاز دستگیری و اخراج خارجی‌هایی که به طور غیرقانونی در این کشور زندگی می‌کردند، از جمله حدود ۱.۷ میلیون افغان، کاهش یافت. این ۲ همسایه مرتبا یکدیگر را به خاطر حملات شبه‌نظامیان در امتداد مرزها سرزنش می‌کنند و درگیری‌ها اغلب موجب می‌شود گذرگاه‌های کلیدی بسته شوند.
پاکستان در تابستان ۲۰۲۲ بر اثر سیل، ویرانی گسترده‌ای را شاهد بود که ۱۷۰۰ کشته بر جای گذاشت و در مقطعی یک‌سوم این کشور را زیر آب برد و میلیاردها دلار خسارت به بار آورد. به گفته موسسه خیریه «امداد اسلامی» مستقر در بریتانیا، تنها حدود ۵ درصد از خانه‌های آسیب‌دیده و ویران‌شده به طور کامل بازسازی شده‌اند.
در همین حال طالبان پاکستانی یا همان تحریک طالبان پاکستان دوباره برای سرنگونی حکومت و برقراری «خلافت اسلامی» دست به کار شده است. در جنوب غربی، جدایی‌طلبان بلوچستان پاکستان خواستار استقلال هستند و سهم بیشتری از منابع می‌خواهند.
هر آنچه باید از انتخابات پاکستان بدانیم
حال و هوای انتخابات
خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت اکثر پاکستانی‌ها پس از سال‌ها درگیری سیاسی و عدم بهبود استانداردهای زندگی خود خسته شده‌اند. مردم در خیابان‌ها می‌گویند که باور ندارند بعد از این انتخابات اوضاع فرق کند. رد صلاحیت عمران خان از نامزدی، خشم حامیان او را برانگیخته است و آن‌ها متعهد شده‌اند که وفاداری خود را در پای صندوق‌های رای نشان دهند اما سرکوب شدید قانونی و امنیتی بر عمران خان و پیروانش ممکن است آن‌ها را خسته کرده باشد.
به نوشته رسانه آمریکایی، هیچ تضمینی وجود ندارد که رای‌دهندگان حزب حاکم تحریک انصاف پاکستان، به تعداد کافی برای پیروزی حزبشان شرکت کنند، یا حتی اینکه آرای آن‌ها به طور منصفانه شمارش شود. وزارت امور خارجه پاکستان می‌گوید که ۹۲ ناظر بین‌المللی انتخابات، از جمله از اتحادیه اروپا و سفارتخانه‌های خارجی، حضور خواهند داشت.
عامل دیگری که احساسات عمومی را شکل می‌دهد، بازگشت نواز شریف در اکتبر گذشته که پس از چهار سال تبعید خودخواسته در خارج از کشور به پاکستان بازگشت. او به تبعید رفته بود تا از اجرای احکام زندان خودش در داخل این کشور خودداری کند.
در عرض چند هفته پس از بازگشت، محکومیت‌های او لغو شد تا برای چهارمین دوره نخست وزیری تلاش کند. به‌رغم سال‌ها بحث و جدل، او از محبوبیت بی‌نظیری برخوردار است و به نظر می‌رسد مسیری کاملا مستقیم به سمت نخست‌وزیری دارد. تضاد شدید در رفتار با ۲ نامزد پیشتاز – شریف و عمران خان – باعث شده است که بسیاری باور کنند که پیروزی شریف قطعی است.
کارشناسان می‌گویند دستیابی به یک ائتلاف قوی برای توافق و تلاش برای تغییرات معنادار در پاکستان دشوار خواهد بود.
انتهای پیام